چرخش در مفهوم قدرت: تصور فوکویی و پسا فوکویی از قدرت

author

  • علی اشرف نظری استادیار گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
Abstract:

یکی از مجادله برانگیزترین منازعات فکری در حوزه نظریه‌های سیاسی بحث در باب چرخش مفهوم قدرت در دیدگاه میشل فوکو است.این مسئله که فوکو با طرح دیدگاهی بدیع، با عدول از دیدگاه‌ های رایج، قدرت را نه صرفاً در ارتباط با سازوکارهای ساختارهای رسمی یا در قالبی صرفاً سیاسی؛ بلکه منتشر در تمام حوزه‌های اجتماعی می‌داند. فوکو خود می‌گوید که می خواهد راهی دیگر پیشنهاد کنم که ما را زودتر به «اقتصاد جدید روابط قدرت» برساند؛ راهی که تجربی‌تر، دارای ارتباط نزدیک‌تر با وضعیت جاری ما و متضمن رابطةای بیشتر میان نظریه و عمل است. این راه عبارت است از اینکه اشکال مقاومت در مقابل انواع مختلف قدرت را به عنوان نقطة عزیمت خود اتخاذ کنیم. با بهره‌گیری فوکو از روش تبارشناسی، مطالعات وی در باب قدرت جدی‌تر می‌شود و درصدد برمی‌آید به بررسی رابطة قدرت، دانش و پیکر آدمی بپردازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واکاوی قدرت فوکویی و جامعة زنداﻥگونه در نمایشنامة پاسباﻥهای مهربان کاریل چرچیل

ماهیت تئاتر سیاسی دههﻫﺎی هفتاد و هشتاد بریتانیا را ﻣﻰتوان باپایداری آن در برابر گفتماﻥهای ایدئولوژیک قدرت حاکم- به ﻭیژه حزب نومحافظهﻛﺎرمارگارت تاچر-بررسی کرد. نمایشنامهﻧﻮیسان انگلیسی که ازاندیشة میشل فوکو تأثیر بسیار گرفتهﺍند، با استناد ﺑﻪ رویدادهای تاریخ، تلاش کردﻩانددر برابر پنداشتﻫﺎی آرمانی قدرت حاکم سکوت نکنند. از جملة آنها، کاریل چرچیل است کهدر نمایشنامة پاسباﻥهای مهربان (١۹۸۴) با تأثیرپذی...

full text

کالبدشناسی فوکویی دولت

رهیافت فوکویی با خارج شدن از مسئله دولت و کاوش در آن بر پایه­ی حکومت‌مندی، مسیر جدیدی از تحقیق درباره‌ی ماهیت دولت و اجزای تحلیلی آن‌را مطرح کرده است. فوکو با ابداع مفهوم «حکومت‌مندی»  علاوه‌بر ترجیح تمرکز بر کردارهای حکومتی به‌جای نهادها در نظریه‌ی سیاسی، روند دخالت ذهنیت­ها در کردارهای حکومت را به نمایش می‏گذارد و با این‌کار پرده از تحولی در ذهنیتِ حکومت در عصر جدید بر می­دارد که امروزه ابعاد ...

full text

خوانشی فوکویی از مفهوم قدرت با دیدگاهی فمینیستی در رمان سرگذشت ندیمه اثر مارگارت آتوود

قدرت از دیر باز مفهومی بسیار اساسی از جامعه بوده است. نقش قدرت در روابط اجتماعی به ویژه برای گروه هایی که در اقلیت قرار دارند از اهمیت زیادی برخوردار است. مفاهیم متفاوتی در روابط قدرت نقش دارند و می توانند کفه ترازو را به سمت گروهی کج کنند. به همین دلیل درک این مفاهیم بسیار با اهمیت است. میشل فوکو یکی از چهره های مشهوری است که بر رابطه ی بین قدرت و دانش تمرکز می کند.

تحلیل انتقادی مفهوم نظارت در رمان های "جود گمنام" اثر تامس هاردی و "451 درجه فارنهایت" اثر ری بردبری، با مقایسه دو دیدگاه فوکویی و پسا فوکویی

هدف اصلی این مطالعه بررسی تحول تئوری نظارت است. اندیشمند برجسته، میشل فوکو در این زمینه کمک بسیار کرده است. در این پژوهش، مفاهیم سراسربین، نگاه، انضباط و تنبیه که در کتاب "مراقبت و تنبیه" وی منعکس شده، بازنگری می شوند. این مفاهیم با نظارت جدید ارتباط دارند. سراسربینی از طریق فرایند استیلا و نرمال کردن که به وسیلهی نهادینه کردن دیده شدن و نظارت صورت میگیرد، قدرت را اعمال می کند. "جود گمنام" اثر ...

15 صفحه اول

بررسی روابط دانش-قدرت در رمانهای آیریس مرداک: خوانشی فوکویی از دو رمان سربریده و ناقوس

قدرت از دیرباز به عنوان عامل چشمگیری در تولید دانش در نظر گرفته شده است و دانش را نیز به نوبه ی خود می توان لازمه ی تولید قدرت در جوامع دانست. تولید متقابل این دو موضوع پدید آورنده ی شرایطی بوده است که در آن طیف وسیعی از دانشٍ جمعی، اعتبارِ به ظاهر اصیل و بدیهی ای را به دست آورده است. رساله ی حاضر تلاش می کند خوانشی انتقادی از دو رمان سربریده و ناقوس اثر آیریس مرداک در چهارچوب نظریات میشل فوکو در...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 41  issue 3

pages  341- 358

publication date 2011-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023